Karagöz

Ισχύει (κι επιβεβαιώνεται καθημερινά) η κατά Χάντιγκτον θεωρία ότι η νεώτερη Ελλάδα δεν ανήκει στο ευρωπαϊκό-δυτικό πολιτισμικό και αξιακό πλαίσιο. Πολύ χειρότερα, καθώς δεν μετείχε ενεργά στην διαμόρφωση αυτών των αξιών, δεν μπόρεσε ποτέ να τις αφομοιώσει σε ικανοποιητικό βαθμό.

Είτε μας αρέσει είτε όχι, περισσότερα πολιτισμικά κοινά έχουμε με τους Τούρκους γείτονες μας ή με αραβικούς λαούς παρά πχ. με τους Γάλλους ή τους Αγγλοσάξονες. Χυδαία και ευτελή συμπύκνωση της ελληνικής νοοτροπίας αποτελεί ο εξ ανατολών ήρωας του Καραγκιόζη. Σύμβολο κουτοπονηριάς, ωχαδερφισμού, τεμπελιάς, λαϊκισμού και συμφεροντολογικής μικρόνοιας, βρήκε πρόσφορο έδαφος εδώ, δοξάζεται και συνεπώς διδάσκεται ως πρότυπο γενεών.

Για το λόγο αυτό βλέπουμε ότι έννοιες-πυλώνες του ευρωπαϊκού διαφωτισμού όπως δημοκρατία, ελευθερία, αξιοκρατία, ισηγορία, κοινωνική δικαιοσύνη, κλπ. κακοποιούνται βάναυσα ακόμα και σήμερα σε αυτή την χώρα. Σαν αποτέλεσμα, η Ελλάδα ακροβατεί επί δεκαετίες μεταξύ Βαλκανοαφρικανικής μπανανίας και δυτικόστροφης προοπτικής. Το δεύτερο συμβαίνει λόγω κυρίως μιας δυτικοστραφούς πολιτικής ελίτ που σε κάποιο ευτυχές "τάιμινγκ" έλεγχε τις εξελίξεις στην χώρα μας.

Απλοϊκές εξηγήσεις του τύπου φταίει η Δεξιά, η Αριστερά, οι ξένοι, οι πολιτικοί, ο καπιταλισμός, κλπ. για την ελληνική παρακμή (αν υπήρξε ποτέ νεοελληνική ακμή) αποδεικνύουν ακριβώς την έλλειψη ορθολογισμού (δυτική αξία που δεν την διδαχθήκαμε ποτέ) από την οποία πάσχουμε εγγενώς. Σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο οι έλληνες (αδιακρίτως πολιτικής τοποθέτησης, οικονομικής κατάστασης ή επιπέδου μόρφωσης) έχουμε την ατυχία να αγνοούμε τις αρχές του ευρωπαϊκού διαφωτισμού.

Ο ουσιαστικότερος δεσμός μας με την Δύση αποτελεί η προσμονή των παχυλών επιδοτήσεων που εισέρρευσαν τις τελευταίες δεκαετίες. Στο πρόσωπο της τότε ΕΟΚ βρήκαμε την χρυσή αγελάδα των κουτόφραγκων για άρμεγμα . Ψυχολογικά όμως ποτέ δεν ταυτιστήκαμε. Σε όλες τις βασικές επιλογές της Δύσης είμασταν "απέναντι". Επί παραδείγματι, στην πρώην Γιουκοσλαβία η Δύση ανέγνωσε εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, κυρίως από σέρβους χασάπηδες, εμείς δηλώσαμε αλληλεγγύη στους τελευταίους. Δεν κρίνω την στάση μας, απλά παραθέτω ένα από τα πολλά παραδείγματα που στοιχειοθετούν το ψυχικό χάσμα με την δυτική σκέψη.

Όπως πολύ σοφά διεπίστωσε πρώην πρωθυπουργός (και κατηγορήθηκε για αυτό), αυτοί είμαστε. Πρέπει να το αποδεχτούμε. Και να αναλογιστούμε πώς ο καθένας μας θα μπορούσε να βοηθήσει προς την αντίθετη κατεύθυνση. Για την οποία δεν ξέρω σε πόσες δεκαετίες θα συμφωνήσουμε...